ارزیابی ریسک تونل خط ۷ مترو تهران با استفاده از منطق فازی

چکیده مقاله

امروزه سازه‌¬های زیرزمینی به ویژه تونل¬‌ها نقش مهمی در توسعه‌ی حمل و نقل شهری ایفا می¬‌کنند. پروژه¬های تونل¬سازی همواره با درصد بالایی از ریسک همراه می¬باشند زیرا فعالیت¬های موجود و شرایط خاص اجرایی، عدم قطعیت¬های زیادی را وارد اجرای این پروژه¬ها می¬نماید. یکی از ابزارهای مناسب جهت کسب موفقیت پروژه، اعمال مدیریت ریسک در طول چرخه حیات آن می¬باشد. هدف از اعمال مدیریت ریسک، شناسایی هر چه بیشتر ریسک-ها، اولویت بندی ریسک¬ها، راهکارهای مقابله با آن¬ها و مشخص کردن مسئول هر ریسک می¬باشد. هدف از این مطالعه، شناسایی و ارزیابی ریسک¬های احداث پروژه تونل خط 7 مترو تهران است. در این مقاله ریسک-های اصلی از طریق بررسی مطالعات گذشته و مصاحبه با کارشناسان حاضر در پروژه شناسایی می شود. به منظور کارآمدتر شدن ارزیابی¬ها از روش درخت خطا جهت شناسایی علل ریشه¬ای وقوع ریسک¬ها و نمایش آن¬ها استفاده می گردد. برای انجام آنالیز کمی ریسک و تهیه اطلاعات مورد نیاز، پرسش¬نامه¬هایی بر مبنای درخت خطا تهیه و توسط کارشناسان تکمیل می گردد. اطلاعات مورد نیاز شامل احتمال وقوع و شدت اثر ریسک بر روی معیار¬های زمان، هزینه، کیفیت و ایمنی پروژه است که با توجه به عدم قطعیت در مقادیر آنها از واژه¬های فازی جهت ارزیابی آنها استفاده می شود. علاوه بر این جهت تعیین اهمیت نسبی معیار¬های مذکور از واژه¬های فازی استفاده می گردد. در نهایت با استفاده از مدل TOPSIS فازی ریسک¬های مربوطه رتبه بندی می گردد. با توجه به نایج بدست آمده، ریسک از دست دادن تجهیزات خاص، ریسک برخورد با عوارض ناشناخته و ریسک ادعای اشخاص و سازمان‌ها اهمیت بیشتری نسبت به سایر ریسکها دارند.