تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارهای Landsat ۸‌ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز جاجرود)

چکیده مقاله

مدیریت سرزمین در راستای توسعة پایدار، نیازمند داده‌های قابل اعتماد و به روز، کاربری سرزمین و پهنه‌بندی تغییرات آن در مقیاس‌های مختلف مکانی و زمانی است. در این راستا، مدیریت منابع آب با هدف حفظ کیفیّت آن برای مصارف گوناگون نیز مستلزم بررسی کاربری سرزمین و تغییرات آن در سطح حوضة آبخیز است. بر این اساس، هدف اوّلیّة پژوهش حاضر، ارزیابی کارایی روش‌های مختلف سنجش از دور در طبقه‌بندی داده‌های طیفی سنجنده OLI جهت تهیّة نقشة کاربری سرزمین در حوضة آبخیز رودخانه‌های کن و کرج است. با استفاده از نُه روش طبقه‌بندی شامل حداقل فاصله از میانگین، سطوح موازی، فاصلة ماهالانویی، زاویة طیفی، واگرایی اطّلاعات طیفی، کدهای باینری، بیشینة احتمال، شبکة‌ عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان نقشة کاربری سرزمین حوضة مورد نظر در سطوح یک و دو اندرسون به ترتیب در پنج و نُه طبقة کاربری تهیّه شد. بر اساس صحّت‌سنجی طبقه‌بندی با استفاده از تصاویر گوگل ارث و نقاط دقیق کنترل زمینی، روش بیشینة احتمال به ترتیب با ضریب کاپا 77/0 و 76/0 و همچنین صحّت کلّی 94/84% و 70/80% به عنوان بهترین روش طبقه‌بندی نظارت‌شده جهت تهیّة نقشة کاربری سرزمین در حوضة آبخیز مورد نظر در سطح محلّی و منطقه‌ای مشخّص شد؛ همچنین پس از روش مذکور، روش‌های شبکة عصبی مصنوعی، ماشین بردار پشتیبان و فاصلة ماهالانویی نیز در طبقه‌بندی تصاویر صحّت قابل قبولی را ارائه دادند؛ چنین نتیجه‌ای بیانگر این مطلب است که همانند انتخاب روش، دقّت در اجرای روش‌های طبقه‌بندی نقشة کاربری سرزمین و ارزیابی صحّت می‌تواند بسیار مهم باشد و نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.