تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارهای Landsat ۸‌ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز جاجرود)

چکیده مقاله

مدیریت سرزمین در راستای توسعه پایدار، نیازمند داده‌های قابل اعتماد و به روز، کاربری سرزمین و پهنه‌بندی تغییرات آن در مقیاس‌های مختلف مکانی و زمانی است. در این راستا، مدیریت منابع آب با هدف حفظ کیفیّت آن برای مصارف گوناگون نیز مستلزم بررسی کاربری سرزمین و تغییرات آن در سطح حوضه آبخیز است. بر این اساس، هدف اوّلیّه پژوهش حاضر، ارزیابی کارایی روش‌های مختلف سنجش از دور در طبقه‌بندی داده‌های طیفی سنجنده OLI جهت تهیّه نقشه کاربری سرزمین در حوضه آبخیز رودخانه‌های کن و کرج است. با استفاده از نُه روش طبقه‌بندی شامل حداقل فاصله از میانگین، سطوح موازی، فاصله ماهالانویی، زاویه طیفی، واگرایی اطّلاعات طیفی، کدهای باینری، بیشینه احتمال، شبکه‌ عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان نقشه کاربری سرزمین حوضه مورد نظر در سطوح یک و دو اندرسون به ترتیب در پنج و نُه طبقه کاربری تهیّه شد. بر اساس صحّت‌سنجی طبقه‌بندی با استفاده از تصاویر گوگل ارث و نقاط دقیق کنترل زمینی، روش بیشینه احتمال به ترتیب با ضریب کاپا 77/0 و 76/0 و همچنین صحّت کلّی 94/84% و 70/80% به عنوان بهترین روش طبقه‌بندی نظارت‌شده جهت تهیّه نقشه کاربری سرزمین در حوضه آبخیز مورد نظر در سطح محلّی و منطقه‌ای مشخّص شد؛ همچنین پس از روش مذکور، روش‌های شبکه عصبی مصنوعی، ماشین بردار پشتیبان و فاصله ماهالانویی نیز در طبقه‌بندی تصاویر صحّت قابل قبولی را ارائه دادند؛ چنین نتیجه‌ای بیانگر این مطلب است که همانند انتخاب روش، دقّت در اجرای روش‌های طبقه‌بندی نقشه کاربری سرزمین و ارزیابی صحّت می‌تواند بسیار مهم باشد و نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.