مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه‌های حیات‌ وحش با استفاده از سیستم استنتاج فازی: مطالعه موردی پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) در منطقه حفاظت‌ شده شیمبار

چکیده مقاله

به‌منظور مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه، فنون مدل‌سازی متعددی توسعه یافته‌اند؛ که در این میان سیستم استنتاج فازی با دارا بودن قابلیت درنظر گرفتن ابهام و عدم‌قطعیت موجود در متغیرهای ورودی به‌عنوان یک روش مؤثر در این زمینه مطرح است. از اینرو طی این پژوهش، مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه پلنگ ایرانی در منطقه حفاظت‌ شده شیمبار با استفاده از سیستم استنتاج فازی صورت گرفت. به‌منظور مدل‌سازی، پس از تعیین متغیرهای محیطی مؤثر، تعریف و تعیین متغیرهای زبانی، مقادیر زبانی و محدوده هر یک از آنها صورت پذیرفت. سپس توابع عضویت فازی هر یک از متغیرهای ورودی و خروجی تعریف شده، پایگاه قوانین تشکیل شد. در آخرین گام نیز، غیرفازی‌سازی مجموعه فازی خروجی انجام شد. همچنین، در اعتبارسنجی مدل، AUC به‌کار رفت. جهت حساسیت‌سنجی مدل و شناسایی متغیرهای محیطی مهم نیز 11 سیستم استنتاج فازی ایجاد شد. براساس یافته‌ها، مدل پیش‌بینی شده به‌طور معناداری بهتر از حالت تصادفی است (96/0AUC=). همچنین، متغیر فاصله از طعمه به‌عنوان مهم‌ترین متغیر محیطی شناخته شد. با توجه عملکرد موفق سیستم استنتاج فازی در مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه گونه مورد مطالعه، بهره‌گیری از آن جهت بهبود و تکمیل اطلاعات مکانی پیرامون زیستگاه‌های حیات‌ وحش کشور به‌ویژه در ارتباط با مناطق و گونه‌های کمتر مطالعه شده، پیشنهاد می‌شود.