رابطه خودکنترلی، خودکارآمدی اجتماعی و تکانشگری با استفاده مفرط از اینترنت در دانشجویان

Abstract

استفاده بیش‌ازحد اینترنت میتواند سبب مشکلات شدید در زندگی روزانه، روابط اجتماعی، تحصیل و سازگاری روان‌شناختی دانشجویان گردد. ازاین‌رو، شناسایی عوامل زمینه‌ساز آن از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه خودکنترلی، خودکارآمدی اجتماعی و تکانشگری با اعتیاد به اینترنت در دانشجویان انجام گرفت. این پژوهش از نوع توصیفی با طرح همبستگی بود. از بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 97- 96، بر اساس جدول مورگان تعداد 360 نفر ساکن سراهای دانشجویی به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ، پرسشنامه خودکنترلی تانجی، پرسشنامه خودکارآمدی اجتماعی اسمیت و بتز و پرسشنامه تکانشگری بارت بین پاسخ دهند. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که اعتیاد به اینترنت با خودکنترلی همبستگی منفی معنادار و با تکانشگری رابطه مستقیم و معناداری دارد؛ اما همبستگی معناداری بین خودکارآمدی اجتماعی و اعتیاد به اینترنت مشاهده نشد و خودکنترلی و تکانشگری، قادر به پیش‌بینی 24 درصد از واریانس اعتیاد به اینترنت بودند. بنابراین، ویژگی‌های خودکنترلی و تکانشگری اهمیت ویژه‌ای در ابتلا به اعتیاد به اینترنت داشته و هر یک می‌توانند نقش مؤثری در گرایش به استفاده از اینترنت داشته باشند. نتایج تلویحاً نشان می‌دهد که طراحی و اجرای مداخله‌های مناسب به‌منظور افزایش خودکنترلی و کاهش تکانشگری می‌تواند به کاهش استفاده مفرط از اینترنت کمک کند.