واکاوی رویکرد تفسیر اجتماعی به فریضه امر به معروف و نهی از منکر با تکیه بر آیه ۱۰۴آل عمران

چکیده مقاله

در تفسیر اجتماعی، مفسر برآن است که با تحلیلی اجتماعی، از کارکردهای اجتماعی و نقش آن در اصلاح و ارتقای جامعه انسانی قرآن برداری نموده و معارف والای آن را به انسانیت بشناساند. "امر به معروف" و "نهی از منکر" به عنوان فریضه¬ای اجتماعی،به زیبایی می تواند ممیز رویکردهای اجتماعی و غیر آن در تفاسیر باشد. در این پژوهش با بررسی رویکرد مفسران اجتماع محور، مشخص شد که عمده رویکرد آنان در مواجهه با این مهم؛ بیان انگیزه های این فریضه بوده و سپس با توجه به سیاق؛ "اتحاد" و "اعتصام" به عنوان کلیدواژه های بیان این فریضه در نظر گرفته شده .از دید ایب باورمندان بدین رویکرد؛ امر به معروف و نهی از منکر در مرتبه فردی مشارکت و نظارت مردم نهاد را بر اجتماع حاکم می سازد و از دیگر سو وجود یک سازمان دولتی که متولی این فریضه باشد در نظر بسیاری از اینان با اهمیت بوده است.در این تفسیر عدم تنافی این دو فریضه با آزادی -که بحث مهم عصر کنونی است -نیز جایگاه ویژه ای داشته و همچنین به شیوه های امر و نهی و غایت آن که رسیدن به مدینه فاضله مطابق با اصول انسانیت باشد نیز توجه ویژه ای شده است.