نقد و بررسی نظریه «تناسب معجزات با شرایط زمانه»

چکیده مقاله

با توجه به اینکه معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین راه ثبات نبوت، معجزه است، بررسی و تحقیق پیرامون معجزات از مقوله‌های بسیار مهم است. اوصاف و مشخصات متعددی برای تشخیص معجزه از افعال مشابه بیان شده است ازجمله آنکه معجزه، کاری خارق عادت و مقرون به تحدی است که بشر عادی، از آوردن مثل آن عاجز و ناتوان است. در این راستا تفاوت معجزات پیامبران از مقوله‌هایی است که پیرامون آن نظرات گوناگونی مطرح شده است. از دیدگاه برخی دانشمندان علوم قرآنی، معجزه هر پیامبری از جنس کمال و فضیلت عصر آن پیامبر بوده است تا مردم بدانند که آن عمل متفاوت از تخصص و عمل بشری است و کاری الهی و خارج از توان بشری است، باورمندان به این نظریه که از آن به "تناسب معجزه با زمانه"یادکرده¬اند؛ بیش از هر چیز مستند خود را روایتی از امام هادی ع قرار داده¬اند. این گفتار پس از تعریف و بیان اندیشه تناسب معجزه با زمانه و بیان ادله عقلی و روایی آن؛ تلاش دارد تا دلایل ادعایی را ردّ نماید. در بحث روایی که مهم‌ترین دلیل این گزاره دانسته شده؛ نقد سندی و متنی موردتوجه قرار گرفته است. در ادامه قرائنی دیگر نیز بر ابطال این گزاره ارائه شده است.