از عصمت تا مشروعیت: تقابل گفتمان کساء در روایت شیعی و عباسی

چکیده مقاله

این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با بررسی ۳۶ کاربرد معنایی کساء در متون پیشااسلامی و اسلامی به واکاوی تقابل گفتمانی دو روایت پرداخته است: اول حدیث کساء مبتنی بر آیه تطهیر که دال بر عصمت اهل بیت است و دوم روایت اللهم اغفر للعباس در منابع اهل سنت. یافته ها نشان می دهد القای کساء پیش از اسلام فاقد بار عقیدتی بود و صرفا نماد تکریم مانند کسوه کعبه بود. روایت غفران عباس گرته‌برداری آگاهانه از حدیث کساء است که با افزودن عبارت اللهم احفظه فی ولده در دوران عباسیان به ابزاری برای مشروعیت سازی حکومت پنج قرنه آنان تبدیل شد. این تحقیق با نقد سندی و متنی و با نشان دادن تضاد ماهوی تطهیر و مغفرت تحریف گفتمانی عباسیان را اثبات می کند و تحلیل های نادرست از روایت اللهم اغفر للعباس سبب سوء برداشت از آن گردیده است که نتیجه ای جز جعلی بودن روایت را به بار نخواهد داد.