توقف علامه مجلسی در باره مختار

علامه مجلسی در بحار بابی را گشوده با عنوان (أحوال المختار بن أبی عبید الثقفی و ما جرى على یدیه و أیدی أولیائه)( بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج‏45 ؛ ص332 ) و در جمع بندی اخبار در باب مختار چنین قضاوت نموده است:

1-مختار هیچ اجازه و اذن صریحی از ائمه در قیام و انتقامش نداشته است.

2-اکثر عالمان به اهل نجات بودن او رای داده اند.

3-اما مجلسی در خصوص نجات و رستگاری او؛ قائل به توقف است.

گفتنی است آنچه از قبیل حدیث زیر به ائمه انتساب داده میشود دلالتی بر اذن به مختار در رفتار و انتقام او ندارد؛بلکه ناظر به  داوری پس از عمل است.مثلا از امام باقر روایت شده است که : لا تسبوا المختار، فانه قتل قتلتنا و طلب ثارنا، و زوج ارامنا و قسم فینا المال علی العسرة‌ (رجال الکشی - إختیار معرفة الرجال ؛ص125) در عوض اخباری است که تصریح دارد مختار به امام سجاد دروغ می بست:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ‏ کَانَ الْمُخْتَارُ یَکْذِبُ عَلَى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ (ع).( رجال الکشی - إختیار معرفة الرجال ؛ ص125)

البته نباید از تبلیغات سوء بنی امیه در تحریف شخصیت و قیام مختار در دوره های بعدی غفلت نمود. نسبتهایی که به مختار داده شده که او ادعای نبوت یا مهدویت برای دیگری کرد از این قبیل گزاره های نادرست است.( جمل من انساب الأشراف، أحمد بن یحیى بن جابر البلاذرى ، ج‏6، ص:446)