بازخوانی دو روایت از کشی از تعلّم امام محمد باقر علیه السلام در مکتبخانه!!
مضمون و بلکه تصریح دو خبر در رجال کشی(ص42و43/تصحیح مصطفوی) دلالت بر حضور امام باقر ع در مکتبخانه و درس گرفتن و آموختن دارد.خبر در ضمن بشارت پیامبر به جابر بن عبدالله انصاری در دیدار با امام محمد باقر ع است که جابر چون قصد یافتن حضرت امام محمد باقر را میکند ؛بدو خبر میدهند که امام در "مکتبخانه" است: إِذْ هُوَ بِطَرِیقٍ فِی ذَلِکَ الطَّرِیقِ کُتَّابٌ فِیهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ (ع)(حدیث 88)؛ هُوَ فِی الْکُتَّابِ هُوَ فِی الْکُتَّابِ أُرْسِلُ لَکَ إِلَیْهِ، قَالَ لَا وَ لَکِنِّی أَذْهَبُ إِلَیْهِ، فَذَهَبَ فِی طَلَبِهِ فَقَالَ لِلْمُعَلِّمِ أَیْنَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ قَالَ هُوَ فِی تِلْکَ الرِّفْقَة (حدیث 89). "کُتَّاب" در واقع اسم مکان و به معنای مکتبخانه است.(رجال الکشی - اختیار معرفة الرجال (مع تعلیقات میر داماد الأسترآبادی)، ج1، ص: 220) این گزارش که یکبار در حدیث 88 از زبان راوی و یکبار از زبان امام سجاد بیان شده در واقع با گزاره کلامی شیعه در آموزه های امامت تنافی دارد.مرحوم است آبادی البته با نفی آموزش دیدن ائمه همانند انسانهای عادی؛ظاهر خبر را پذیرفته و حضور امام در مکتبخانه برای حکمت و مصالح می داند بدون آن که از حکمت و مصالح خاص آن سخنی بگوید:
"و لیکن من المعلوم عندک أن الائمة الحجج المعصومین صلوات اللّه و تسلیماته على نفوسهم المقدسة و أجسادهم المطهرة معلمهم اللّه و رسوله، و أنهم مستغنون بتأیید روح القدس باذن اللّه سبحانه عن الاساتذة و المعلمین الا عن آبائهم الطاهرین، و حضور أبی جعفر الباقر علیه السّلام الکتاب لحکم و مصالح لیس یدافع ذلک، فلا تکونن من الممترین"(رجال الکشی - اختیار معرفة الرجال (مع تعلیقات میر داماد الأسترآبادی)، ج1، ص: 220)
گفتنی است روایت 88 علاوه بر این گزارش؛ اضطراب متنی متعدد دیگری هم دارد؛چنانکه مثلا مشتمل بر داشتن حس بینایی جابر انصاری است در حالی که گزارش ورود جابر به کربلا که سالها پیش از این اتفاق افتاده؛ دال بر عدم بینایی اوست .بهترین گزارش در باب دیدار جابر بن عبدالله انصاری با امام باقر و رساندن سلام پیامبر بدو نقل شده؛-چنانکه استاد بزرگوار یوسفی غروی میفرمودند- از آن محمد بن طلحه شافعی (۵۸۲ - ۶۵۲ق) در کتاب "مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول" است.این گزارش در کشف الغمه با اندک تفاوتی آمده است.