تاملی در تفسیر وصفی از حضرت حجت در کتاب" بحار الانوار "
علامه مجلسی حدیثی را از الغیبة نعمانی در "باب صفات و علامات و نسب امام زمان" بدین گونه از امام رضا ع نقل نموده است که حضرت فرموده باشند: إِنَّ هَذَا سَیُفْضَى إِلَى مَنْ یَکُونُ لَهُ الْحَمْلُ.( بحار الأنوار (ط - بیروت) / ج51 / ص 34)
او در توضیح وصف "حمل"برای حضرت مهدی از صغر سنی برای حضرت سخن میگوید که حتی امام نیاز به حمل کردن دارد.عبارت او را ببینید:"بیان: لعل المعنى أنه یحتاج أن یحمل لصغره و یحتمل أن یکون بالخاء المعجمة یعنی یکون خامل الذکر." (بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج51 ؛ ص43)همین دو احتمال را جناب غفاری در توضیح این روایت نقل نموده اند.( الغیبة للنعمانی / ترجمه غفارى، ص 448) دیگر مترجم کتاب ؛آقای فهری کلمه "حمل" را در اینجا به معنای "حامل بودن" وظایف امامت توسط حضرت تفسیر کردهاند که هر چند تفسیری شایسته برای امام است اما چندان با ظاهر روایت سازگار نیست. (الغیبة للنعمانی / ترجمه فهرى؛ ؛ ص382)
گفتنی است آنچه را علامه مجلسی با عنوان احتمال بیان کرده(خمل) اتفاقا صحیح تر از معنایی که برای "حمل "کرده به نظر میرسد."خمل" به معنای گمنام و ناشناخته از جمله توصیفات حضرت حجت است که در روایات دیگری و از قضا در همین الغیبه نعمانی بدان تصریح شده: لَا یَکُونُ هَذَا الْأَمْرُ إِلَّا فِی أَخْمَلِنَا ذِکْراً وَ أَحْدَثِنَا سِنّاً.( الغیبة للنعمانی ؛ ؛ ص323و 322) نکته دیگری که تفسیر مجلسی را دورتر مینماید آن است که امام زمان در همین روایت اخیر با وصف "احدث" به معنای جوان توصیف شده؛ اما توصیف حضرتش در زمان ظهور به صفت کودک آن هم کودکی حتی توانایی جابجایی خود را نداشته باشد و نیاز به حمل دیگران داشته باشد؛ نه شایسته مقام امامت است و نه امام بدان در روایت توصیف شده است.شاید مهمترین دلیل بر آنکه کلمه "حمل" در روایت مورد بحث صحیح نبوده وتصحیفی از کلمه "خمل" است ادامه عبارت نعمانی در توضیح همین روایت است که از "احدث بودن" حضرت سخن گفته نه از کودک بودن/حمل حضرت: ....أصغر الأئمة سنا و أحدثهم و إن أحدا ممن قبله لم یفض إلیه الأمر فی مثل سنه و إلى قولهم و أخملنا ذکرا یشیرون بخمول ذکره إلى غیبة شخصه و استتاره (الغیبة للنعمانی ؛ النص ؛ ص323)
لازم به ذکر است که نعمانی در نقل حدیث مورد بحث (چه خمل و چه حمل)در منابع فریقین منفرد است و این روایت را در امامیه هم جز مجلسی در بحار دیگری از او نقل نکرده است.