نقد، تحلیل و آسیبشناسی فهرست آثار معرفیشده در کتابهای فارسی اول و دوم دبستان )با تکیه بر پنجاه اثر داستانی(

چکیده مقاله

در پایان کتب فارسی اوّل و دوم دبستان، فهرست معرفی کتابهای مناسب برای این دوپایه آمده است. این فهرستها در اختیار تمام کودکان ایران قرار میگیرند و از آنجا که آموزشوپرورش این کتابها را معرفی کرده است، مورد اعتماد والدین و دانشآموزان واقع میشوند. پژوهش حاضر به منظور آسیبشناسی، نقد و تحلیل محتوای این دو فهرست صورت گرفته است. ابتدا فهرستها از نظر ساختاری و ظاهری مورد نقد و بررسی قرار گرفته و سپس برخی ویژگیهای صوری و ساختاری کتابها با تکیه بر پنجاه اثر تألیفی داستانی به روش تحلیل محتوا و با رویکرد توصیفی تفسیری بررسی شدهاند. با بررسی کامل فهرستها از نظر ساختاری و ظاهری مشخص شد که این فهرستها فاقد نظم منسجم و سنجیده هستند. معرفیکنندگان در ذکر نام کتابها، نویسندگان، مترجمان و ناشران دقّت کافی نداشتهاند. % فهرستها حدود ده سال بدون تغییر و بهروزرسانی در پایان کتابهای فارسی آمده، چاپ اوّل 86 کتابها در دهۀ 70 است و نویسندگان، ناشران و تصویرگران دهههای اخیر در آن سهمی ندارند. تعداد نویسندگان و تصویرگران مرد بیش از زنان است، اما شخصیت اصلی و بیشتر شخصیتهای فرعی تأثیرگذار در داستانها مؤنث هستند.