مقایسۀ آموزه های فرزندپروری مسئولانۀ عنصرالمعالی، خواجه نصیر طوسی، سعدی و واعظ کاشفی با سبک‌های فرزندپروری بامریند

چکیده مقاله

مقالۀ حاضر شیوه‌های فرزندپروری عنصرالمعالی، خواجه ‌نصیر طوسی، سعدی و ملاحسین واعظ کاشفی را در قابوس‌نامه (475)، اخلاق ناصری (633)، گلستان (656) و اخلاق محسنی (900) برطبق سبک فرزندپروری مسئولانه (اسلامی) بررسی‌ و با سبک‌های فرزندپروری بامریند (1927م.) مقایسه‌ می‌کند. نگارنده با بررسی توصیفی- تحلیلی این موضوع در آثار این چهار متفکر مسلمانِ متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی بر مبنای نظریۀ فرزندپروری مسئولانه اسلامی و مقایسه با نظریۀ بامریند با پاسخ به این پرسش‌ها که نویسندگان این آثار دربارۀ فرزند‌پروری چه آموزه‌هایی را تبیین ‌کرده‌اند؟ برای تعلیم این آموزه‌ها چه شیوه‌هایی را به ‌کار گرفته‌‌اند؟ و وجوه تشابه و افتراق فرزندپروری آنها با دیدگاه‌های بامریند چیست؟، تبیین‌ می‌کند شیوۀ فرزندپروری هر چهار نویسنده بر مبنای دیدگاه‌های اسلامی و وحیانی و از نوع مسئولانه با تکیه بر اصول اخلاق اسلامی و فطرت الهی انسان است که البته از فرهنگ و آداب‌و‌رسوم روزگار ایشان نیز اثر پذیرفته‌ و تا‌اندازه‌ای به سبک مقتدرانۀ بامریند نزدیک است. عنصرالمعالی با بیان تجارب شخصی همراه با تمثیل و استشهاد و خواجه ‌‌نصیر با شیوۀ علمی و فلسفی به شیوۀ مستقیم و جزئی‌نگر به تعلیم آموزه‌های فرزندپروری پرداخته‌اند؛ درحالی‌که سعدی و کاشفی از تمثیل و حکایت و شیوۀ غیرمستقیم و کلی‌نگر استفاده ‌کرده‌اند و کاشفی به ‌دلیل ماهیت سیاسی اندرزنامه‌اش کمتر از دیگران به این موضوع توجه‌ کرده‌‌ است.