بررسی چهار خانه گرمابه در حمام علیقلی¬آقا اصفهان

چکیده مقاله

مردم ایران، چه پیش و چه بعد از ظهور اسلام به پاکیزگی اهمیت می¬دادند اما بعد از ظهور اسلام این موضوع تشدید یافت. حمام نیز، همچون سایر بناهای معماری ایرانی اسلامی، از الگوهای فضایی معینی تشکیل شده است. حمام¬های قدیمی، چه بزرگ و چه کوچک، دارای هشتی ورودی، سربینه، میانه)میاندر(، گرمخانه، خزینه و فضاهای جنبی گرمخانه بوده¬اند. فضاهای الگویی در قالب سلسله مراتب معینی در کنار هم قرار می¬گیرند از طرفی حمام¬ها جایگاهی ویژه در طبّ اسلامی ورای تطهیر و نظافت داشته است. این پژوهش به تبین دیدگاه طب ایرانی¬اسلامی در خصوص خواص درمانی حمام، ارتباط چهار طبع و ساختمان حمام پرداخته است. همان طور که در عالم طب برای بدن دو حالت صحت و مرض وجود دارد و ملاک صحت اعتدال و مرض خروج از اعتدال مزاج است. در معماری حمام نیز ملاک سلامتی و صحت را در اعتدال مزاج مرض خروج از اعتدال به جانب افراط و تفریط می¬دانسته است. روش-پژوهش، بر ارزیابی متون طبی استوار؛ و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، یک مطالعه اسنا¬دی است. در نهایت مقاله حاضر به میزان تطابق پذیری چهارخانه با معماری حمام علیقلی¬آقا، اصفهان پرداخته است.