برنامه درسی

آشنایی با مرمت ابنیه

سرفصل مباحث

مباحث نظری با تکیه بر وسایل سمعی و بصری:

• جایگاه و ضرورت درس آشنایی با مرمت ابنیه در مسیر معمار شدن.
• چرایی مقاوم‌سازی ابنیه تاریخی.
• بررسی منشورهای ملی و بین‌المللی در عرصه نگاهداشت ابنیه و بافت‌های تاریخی.
• نقش حفاظت در فرایند مرمت.
• آشنایی با سازه‌ ابنیه سنتی.
• جایگاه آسیب نگاری و آسیب‌شناسی در روند مرمت ابنیه.
• بررسی عوامل مخل و علل شکل‌گیری آسیب‌ها و روند فرسودگی ابنیه.
• آشنایی با انواع شیوه‌های مرمت و شیوه‌های مداخله صحیح در ابنیه تاریخی.

مطالعات میدانی:

گروه‌بندی به منظ.ر انجام مطالعات در دو بخش:

بخش نخست:

• مطالعات اجتماعی.
• مطالعات فرهنگی.
• مطالعات پیرامون کالبد و همجواری‌های بنای مطالعاتی و بررسی تغییر و تحولات در حریم و عرصه بنای مطالعاتی در گذر زمان..
• تحلیل‌ معماری.
• مطالعه دخل و تصرفات صورت گرفته در بنا.
• مطالعات سازه‌ای.

بخش دوم:

پروژه:

• بازدید از پروژه‌های اجرایی.
• انتخاب موضوع از میان ابنیه تاریخی نیازمند مرمت و تهیه نقشه‌ها در مقیاس‌های لازم:
• به روز رسانی نقشه‌ها.
• روند تغییرات در گذر زمان تا زمان حال.
• آسیب‌نگاری و آسیب‌شناسی بنای منتخب و ارایه نقشه‌های لازم.
• ارائه نقشه‌های حفاظت اولیه و ثانویه از بنای مطالعاتی.
• تهیه نقشه‌های مقدماتی مرمتی.

به نام خداوند جان و خرد

شرح برنامه‌ی درس آشنایی با معماری اسلامی:

بخش مقدماتی:

• آشنایی کلی با مباحث درس و معرفی منابع مطالعاتی
• تبیین اهمیت و ضرورت مطالعه‌ی معماری اسلامی در مسیر معمار شدن
• معرفی دوره‌‌های تاریخ معماری ایران

بخش نظری:

• بررسی سبک‌های معماری ایران:

• سبک خراسانی
• سبک رازی
• سبک آذری
• سبک اصفهانی دوره‌ی اول
• سبک اصفهانی دوره‌ی دوم

• تحلیل گونه‌های معماری ایران (همراه با بازدید و تحلیل میدانی):

• معماری مسجد
• معماری خانه
• معماری بقاع متبرکه (همراه با بازدید و تحلیل میدانی)
• معماری بازار و اجزاء آن (همراه با بازدید و تحلیل میدانی)
• معماری محله‌ها (همراه با بازدید و تحلیل میدانی)

بخش عملی:

• شناخت معماری بنای منتخب

• گروه‌بندی و انتخاب نمونه‌ها
• انجام مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی
• تحلیل و گونه‌شناسی

نحوه‌ی ارزیابی پایان نیمسال:

• حضور فعال در مباحث کلاسی و میدانی.
• انجام و تحویل تمرین‌های میدانی.
• آزمون پایان نیمسال.
• پروژه‌ی پایانی.

 اسلامی، جهانبخش، حیدر، هاشمی فشارکی، سید جواد و علی دل زنده (1398)، نظام مدیریت فرهنگی در شهر اسلامی - ایرانی: برپایه مبانی نظری و فرآیند فکری سازنده شهر.

اومر اسپاهیچ، اومر، معماری اسلامی از منظر مبانی نظری، ارزش‌های معنوی و تحولات تاریخ، ترجمه میترا غفوریان، علی دل‌زنده (1398).

تسکین دوست، محمد حسین (1398)، نظریه‌های تئوریک علامه دکتر محمد اقبال لاهوری در تبیین جامعه آرمانی و سبک زندگی مسلمانی.

حسین پور، رضا، کی نژاد، محمدعلی و آزیتا بلالی اسکویی (1398)، سکونت به سبک ایرانی- اسلامی.

سامه، رضا (1394)، معماری و کیفیت زندگی انسان در نظام معرفتی اسلام، جهاد دانشگاهی واحد قزوین.

گروبر، کریستین، معماری اسلامی در مسیر پیشرفت و تکامل (مدرنیته و حرکت)، ترجمه نرگس حمزه، هما پرمون و علی دل زنده (1398).

مهدی نژاد، جمال الدین، پویا، پارسا (1398)، جستاری بر ارزش‌های پایدار در معماری‏‫: بررسی نقش فرهنگ در تحولات سنت معماری ایران.

اهم مطالب و سرفصل مباحث کلاس:

• روند شکل‌گیری شهر در دوران اسلامی
• ساخت و قناعت در ساخت
• فنّاوری استفاده از آب در معماری
• سازه و فنّاوری ساخت در معماری اسلامی
• فنّاوری معماری خشتی
• روش‌های بازیافت مصالح در معماری سنتی
• اقلیم و مقوله آسایش
• راه و ابنیه بین‌راهی (کارباط ها، رباط‌ها و ...)
• باد، خورشید و روشنایی و اثرات آن بر شکل‌گیری معماری