بازخوانی مؤلفه های سازنده باغ ایرانی؛ الگوی طراحی معماری باغ در شهر همدان

چکیده مقاله

باغ ایرانی مکانی است پاسخده به نیازهای مادی و معنوی انسان و مبین همزیستی با طبیعت است. این تحقیق با بررسی مهمترین مؤلفههای باغ قصد دارد تا مبانی طراحی باغ در اقلیم شهر همدان را تبیین نماید. با عنایت به اینکه شواهد ملموسی از الگوی باغسازی در این شهر در دسترس نیست، مهمترین سؤالی که مورد نظر قرار گرفته آن است که چنانچه در صدد دستیابی به الگویی برای طرحاندازی معماری باغ در شهر همدان باشیم، کدام یک از مؤلفههای باغ ایرانی در این اقلیم، قابلیت تحققپذیری و تبدیل شدن به الگوی باغ را دارد؟ بدین منظور با بهرهگیری از استنادات و تکیه بر نظرات 483 نفر از مراجعهکنندگان به پارکها، خانه-باغها و اماکن طبیعی شهر همدان، پرسشنامهای تدوین و اطلاعات لازم استخراج گردید. یافتهها نشان میدهد که گرایش به حضور در باغ با الگوی معماری باغ ایرانی در تمام گروههای سنی پرسششونده وجود دارد و پوشش گیاهی و عنصر آب، مهمترین عناصر سازنده معماری باغ از منظر آنان است. مطالعات مبین آن است که الگوی معماری باغ در شهر همدان عبارت است از مجموعهای هماهنگ از آمیختگی آب، گیاه، مسیر، سایه-روشن، رنگ و معماری که بر پایه هندسهای ساده متناسب با اقلیم منطقه کنار هم گرد آمده باشند. نتایج تحقیق نشان میدهد که کهن الگوها نقش تعیین کنندهای در میزان تعلق خاطر شهروندان به حضور در باغ دارند. در طراحی باغ در شهر همدان، 5 شاخصه ساختار باغ، دید و منظر، پوشش گیاهی، عنصر آب و معماری باغ از درجه اعتبار بالایی برخوردار هستند.