امکان‌سنجی اسکان‌موقت زلزله‌زدگان ساکن در بافت‌تاریخی کاشان از طریق بهره‌گیری از ظرفیت آب‌انبارها

چکیده مقاله

با عنایت به زلزله‌خیزی بالای شهرهای‌ ایران و بررسی ابعاد بحران در شهرهای دارای بافت با ‌ارزش و نیز بررسی تجارب زلزله‌های به‌وقوع پیوسته،‌ موضوع اسکان‌موقت زلزله‌زدگان از جمله مباحث مهمی است که حل منطقی آن می‌تواند از بروز و یا گسترش بحران‌های ثانویه ممانعت نماید. تجارب زلزله‌های پیشین نشان می‌دهد که افراد حادثه دیده به ویژه در بافت‌های تاریخی که قرابت‌های اجتماعی در آنها عمیق‌تر است، تمایل بیشتری به ماندن در محدوده‌ی مکانی از خود نشان می‌دهند. چنانچه شرایطی برای تحقق این مهم فراهم شود، می‌توان انتظار داشت که پایداری‌اجتماعی و بازگشت به شرایط عادی در مدت زمان کوتاه‌تری محقق خواهد شد. با عنایت به این مهم، پرسش اصلی پژوهش آن است که آیا موضوع اسکان‌موقت در بافت‌های تاریخی از طریق بهره‌برداری مناسب از معماری آب‌انبارها، قابلیت تحقق دارد؟‌روش انجام پژوهش کیفی است. نخست با ‌تمرکز بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی تجارب زلزله‌های پیشین، الگوهای اسکان موقت مورد تحلیل قرار گرفته است. سپس به مولفه‌ی حس تعلق به مکان در ساکنان بافت‌های تاریخی و اهمیت قرابت‌های اجتماعی در این محیط‌ها، پرداخته شده است. در ادامه برای امکان‌سنجی اسکان‌موقت در بافت‌های تاریخی بر اساس بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود، آب‌انبارهای بافت‌تاریخی کاشان رصد و با تکیه بر نقشه‌های GIS، به تحلیل نمونه‌ها پرداخته شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که با مناسب‌سازی و تقویت آب‌انبارها پیش از بحران، ضمن آنکه میزان و نحوه خدمات­رسانی مدیریت خواهد شد، دامنه‌ بحران به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت و زمینه‌های تقویت امکانات و تجهیزات پیش از وقوع بحران، فراهم تر خواهد شد.