بازشناسی الگوی معماری باغ‌عمارت فرح‌آباد مبتنی بر مطالعات تطبیقی باغ‌‌عمارت‌های همجوار

چکیده مقاله

در میان الگوهای مختلف معماری، بازشناسی الگوهای معماری باغ در منطقه کاشان، اهمیت بسزایی دارد. این پژوهش در جست‌و‌جوی آن است که الگوها و بسترهای سازنده معماری باغ‌عمارت فرح‌آباد را بازشناسی کند. در این باره، با دو پرسش اصلی مواجهیم: نخست آنکه چه الگوهایی در شکل‌گیری معماری باغ‌عمارت فرح‌آباد اثرگذار بوده است؟دوم آنکه با توجه به قرابت‌هایی که میان الگوی معماری باغ‌عمارت فرح‌آباد و معماری باغ فین کاشان وجود دارد، آیا می‌توان باغ فین را الگو و مبنای شکل‌گیری باغ‌عمارت فرح‌آباد دانست؟ «جهت‌گیری ساخت»، «نظم آب»، «نظم گیاه»، «سلسله‌مراتب»، «جانمایی عناصر» و «معماری عمارت» متغیرهایی هستند که پژوهش بر مبنای آن شکل گرفته است. در حوزه روش‌شناسی، پژوهش مبتنی بر روش کیفی، به مقایسه تطبیقی باغ فرح‌آباد با چهار باغ‌ همجوار پرداخته و سپس از طریق قیاس میان نظام‌های سازنده این باغ با باغ فین، به بازشناسی الگوهای معماری باغ فرح‌آباد پرداخته است. یافته‌های تحقیق مبین آن است که باغ فین به‌عنوان یک کهن‌الگوی شناخته‌شده، مبنای طراحی باغ فرح‌آباد بوده است. هر دو باغ در طول تاریخ حیات خود، حاکم‌نشین بوده و این ویژگی در کنار نظم‌های چهارگانه اشاره‌شده، فرضیه الگوبرداری بسترهای شکلی و فرمی باغ فرح‌آباد از باغ فین را قوّت می‌بخشد.