گسترش کالبدی مطلوب و مکان‌یابی اسکان جمعیت آتی شهر یاسوج تا افق 1410 به روش منطق بولین در محیط ArcGIS

چکیده مقاله

رشد فضایی شهر، چه به صورت گسترش افقی یا عمومی، کالبد متفاوت و جداگانه‌ای را ایجاد می‌کند. این الگوها به نسبت نوع گسترشی که در شهر به وجود می‌آورند پیامدهای متعددی را نیز درپی‌دارند. امروزه بسیاری از شهرها باتوجه به گسترش نامحدود و بی‌برنامه خود سبب دست اندازی به محیط طبیعی و نابودی آن شده اند. درحالیکه افزایش روزافزون جمعیت شهری و به تبع آن رشد شهرها، توجه به چگونگی کنترل توسعه شهری و گام‌برداری در راستای اصول توسعه پایدار را الزامی می کند. بنابراین هدف از این پژوهش تعین الگوی مناسب جهت‌دهی به توسعه کالبدی شهر یاسوج تا افق 1410 می‌باشد. نوع پژوهش توسعه‌ای-کاربردی و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی است. درابتدا، برای تشخیص و ضرورت تعیین مکان بهینه اسکان جمعیت یاسوج، به تحلیل ویژگی‌های اجتماعی، محیطی و کالبدی منطقه پرداخته شد. سپس شاخص‌های شیب، جهت شیب، ارتفاع ازسطح دریا، ساختار زمین‌شناسی ازنظر مقاومت و بارگذاری شهری، دوری ازگسل، نزدیکی به تأسیسات و تجهیزات و زیرساخت‌ها، قابلیت اراضی، پراکندگی سکونتگاه‌های روستایی مجاورشهر، دوری‌از رودخانه‌ها و مسیل‌ها برای تعیین مکان بهینه اسکان جمعیت انتخاب گردید. درمرحله بعد لایه‌های رقومی شاخص‌های مزبور درمحیط نرم‌افزار ArcGIS تهیه و با استفاده‌از منطق بولین با یکدیگر تلفیق شدند که درنهایت نقشه مناسبترین مکان توسعه آتی شهر یاسوج و اسکان جمعیت آن تهیه گردید. نتایج نشان می‌دهد که حدود 8507 هکتار ازمحدوده مطالعاتی که منطبق بر زمین‌های شمالی، شمال غربی و جنوبی شهر که هم اکنون روستاهای سرآب‌تاوه، تل‌خسروی، چنارستان، موردراز و چند روستای دیگر را شامل می‌شود، مکان‌های مطلوب توسعه شهر یاسوج و اسکان جمعیت آتی آن هستند.