مروری بر هیدروژئومورکارست استان کرمانشاه

چکیده مقاله

گستره¬ی 5/11 درصدی سنگ¬های کربناته، وفور منابع آب کارست و سیماهای بدیع آن در ایران زمین اهمیت مطالعات کارست را روز به روز افزون¬تر می¬سازد. لذا منابع آب کارست بعنوان یکی از ارزشمندترین ثروت¬های ملی این سرزمین با توجه به نقش آن در تأمین آب شرب همواره مورد توجه پژوهشگران و مدیران بوده است. در این زمینه نقش ژئومورفولوژیک اشکال کارستی، میزان تحول آنها در اثر نزولات جوی و تاثیراتشان در تامین منابع آب بر کسی پوشیده نیست. در این خصوص استان کرمانشاه در تقسیمات واحدهای زمین شناسی ایران در زون زاگرس روراند یا مرتفع واقع شده و اشکال کارستی تکامل یافته و بسیار شاخصی در آن شکل گرفته است. تکامل اشکال کارست در این منطقه عوارضی نظیر غارها، حفره¬ها، چشمه¬ها، و سراب¬های متعدد با حجم آبدهی بالا را بوجود آورده است. بنابراین پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی به بررسی ژئومورفولوژی کارستی کرمانشاه پرداخته و سهم آن را در تأمین و تغذیه آبخوان¬های موجود مورد پژوهش قرار داده است. در مجموع می¬توان گفت که نواحی کارستی با داشتن پدیده¬های هیدرولوژیکی مانند اشکال گوناگون بازشدگی سطحی با اندازه¬های متفاوت، منجر به نفوذ بسیار آب و چرخش سریع آن می¬شود، در نتیجه این نواحی از نظر آب¬های زیرزمینی غنی هستند. در این زمینه گستردگی مناطق کارستی در استان کرمانشاه سبب توسعه وسیع چشم اندازه¬های هیدروژئومورفوکارست در قالب چشمه ها، غارها، دره¬ها و سفره¬های آب زیرزمینی شده و منابع آب کارستی نقش مهمی در تأمین و تغذیه آب استان دارد. به همین جهت لزوم شناسایی این چشم¬اندازهای هیدرو¬ژئومورفو-کارستی و میزان تحول و حفاظت از آنها امری ضروری است.