پایش تغییرات محیطی کویر دامغان با استفاده از داده های دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (۱۹۸۸-۲۰۱۴)

چکیده مقاله

فرابینی و آشکارسازی تغییرات عوارض سطح زمین پایه و اساس درک بهتر روابط و تعاملات بین پدیده¬های انسانی و طبیعی را به منظور برنامه¬ریزی و مدیریت بهتر منابع طبیعی و کنترل مخاطرات محیطی فراهم می¬آورد. لذا هدف از این پژوهش پایش تغییرات محیطی محدوده فضایی کویر دامغان در بازه زمانی 26 ساله (1988 – 2014) با استفاده از تکنیک¬های دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیایی می¬باشد. بدین منظور ابتدا تصاویر ماهواره¬¬ای لندست، سنجنده¬های TM، ETM+ و OLI در چهار مقطع زمانی 1988، 2000، 2005 و 2014 تهیه گردید و جهت تصحیح خطا مورد بازنگری قرار گرفت. سپس از طریق روش¬های آشکارسازی و طبقه¬بندی نظارت شده، محدوده فضایی کویر دامغان بارزنمایی و از سایر کاربری¬ها جداسازی شد. نهایتاً با استفاده از روش تفاضل تصاویر، تغییرات محیطی کویر در قالب مناطق دارای تغییرات افزایشی، کاهشی و بدون تغییر مورد پایش و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می¬دهد که روند کلی مساحت کویر دامغان دارای سیر نزولی گستردگی وسعت و کاهش محدوده فضایی می¬باشد. نتایج پایش تغییرات محیطی حاکی از این است که در کل دوره زمانی 06/87 درصد (822/455 کیلومتر مربع) از مساحت کویر هیچ تغییری نداشته است، در مقابل تغییرات افزایش و کاهشی به ترتیب 86/1 و 08/11 درصد (739/9 و 027/58 کیلومترمربع) از مساحت را به خود اختصاص داده¬اند. همچنین روند کلی مساحت طبقات تغییرات در طی زمان یک سیر نزولی داشته که بیشترین شیب به طبقه بدون تغییر (72/515) و کمترین آن به طبقه تغییرات افزایشی (52/35) اختصاص دارد.