تحلیل مکانی و قابلیت‌سنجی پهنه‌های مستعد توسعة گردشگری در شهرستان فسا

چکیده مقاله

گردشگری رابطة تنگاتنگی با توان‌های محیطی دارد؛ بنابراین قابلیت‌سنجی پهنه‌های مستعد گردشگری موجب شناخت ظرفیت‌ها، اصلاح برنامه‌های توسعه‌ای، حفظ محیط ‌زیست و توسعة پایدار می‌شود. هدف این پژوهش، ارزیابی توان توسعة گردشگری و پهنه‌بندی آن در شهرستان فسا با تحلیل فضایی - مکانی جاذبه‌های گردشگری است. این فرایند در قالب مراحل تحلیل فضایی گردشگری تاریخی، فرهنگی، مذهبی، علمی، روستایی و طبیعی برمبنای تراکم‌سنجی منابع و جاذبه‌ها، پهنه‌بندی گردشگری ورزش‌های کوهستانی و کشاورزی انجام شد. در این زمینه نخست با شناسایی انواع جاذبه‌ها، تعیین موقعیت مکانی، طبقه‌بندی و تراکم‌سنجی آنها در واحد سطح و سپس تفکیک نواحی با تراکم حداکثری، پهنه‌های مستعد گردشگری با محوریت جاذبه ارائه شد. برای پهنه‌بندی گردشگری ورزشی، عامل ناهمواری در قالب مؤلفه‌های شیب بیش از 25درصد و ارتفاعات بیش از 1700 متر ملاک قرار گرفت. پهنه‌بندی گردشگری کشاورزی براساس مناطق دارای سبزینگی مستخرج از شاخص پوشش گیاهی تفاضلی نرمال‌شده (NDVI) با مقادیر بیش از 05/0 انجام شد. نتایج نشان داد وسعتی برابر با 69/2606 کیلومترمربع (11/62درصد) از کل شهرستان فسا برای انواع گردشگری مستعد است که در این میان پهنه‌های گردشگری ورزشی، طبیعی، ورزشی - طبیعی، تاریخی - فرهنگی - روستایی و تاریخی - فرهنگی - روستایی - طبیعی به ترتیب با مساحت 95/1479، 05/267، 82/225، 89/132 و 35/129 کیلومترمربع (26/35، 36/6، 38/5، 17/3 و 08/3درصد)، بیشترین گستردگی را دارند. درمجموع نتایج پژوهش حاضر، نمایش گرافیکی مکانی از شهرستان فسا در قالب پهنه‌های مستعد انواع مصادیق گردشگری است که از یک سو راهنمایی جامع برای گردشگران و تورگردانان و از سوی دیگر سندی علمی برای مدیران و برنامه‌ریزان به‌منظور تصمیم‌گیری‌ها و اجرای سیاست‌های توسعه‌ای به شمار می‌آید.