اثرسنجی اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر اقتصاد گردشگری پایدار در شهر تیران

چکیده مقاله

اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان گونه‌ای از گردشگری سبز مبین پایداری اقتصادی جامعه میزبان و پایداری اکولوژیکی در قالب حفاظت از جاذبه‌ها و میراث طبیعی و انسانی هستند که با تداعی فرهنگ و سنت جامعه بومی، امکانات اقامتی و رفاهی را به گردشگران ارائه می‌دهد. پژوهش پیش‌رو با هدف اثرسنجی اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر اقتصاد گردشگری پایدار شهر تیران انجام شده و از نوع کاربردی با روش‌شناسی تحلیلی و پیمایشی است که از طریق پرسشنامه و مصاحبه در قالب 4 شاخص و 37 متغیر در سال 1402 انجام شد. نتایج نشان داد تعداد اقامتگاه‌ها در سال‌های 1392 تا 1402 از 2 به 12 واحد افزایش‌یافته و به‌تبع آن تعداد شاغلین آن نیز افزایش 50 درصدی داشته‌است که عمدتاً به دلیل علاقه‌مندی صاحبان اقامتگاه‌ها بوده و میزان درآمد در درجه دوم اهمیت قراردارد. توزیع نرمال داده‌ها با ضریب 7/0 نشان‌دهنده همسویگی دیدگاه جامعه آماری در اثرات مثبت اقتصادی این کسب‌وکار است. نتایج آزمون t نیز مبین بالاترین اهمیت متغیرهای میزان علاقه‌مندی صاحبان اقامتگاه‌ها (25/4)، اثرگذاری ارائه موسیقی زنده سنتی (41/4) و تاثیر تغییر قیمت مواد غذایی و خدمات (4) بر جذب گردشگر، اثرگزاری موقعیت جغرافیایی بر رونق اقامتگاه (5/4)، و تاثیر رفتار و تعاملات اجتماعی پرسنل بر توسعه این کسب‌وکار (16/4) است. نتایج آزمون همبستگی حاکی از ارتباط معنی‌دار و مثبت متغیرهای ارائه تولیدات محلی و غذای سنتی (921/0=R) و تغییرات قیمت ارز و مواد غذایی (850/0=R) بر اقتصاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی است. نتایج بررسی چالش‌ها مبین این موضوع است که بخش خصوصی داوطلبانه در این کسب‌وکار سرمایه‌گذاری کرده و سایر بخش‌ها در مواردی نظیر صدور مجوز و الحاق دستورالعمل‌های خاص و پیچیده، موجب کاهش رغبت صاحبان این نوع کسب‌وکار و حضور کمتر گردشگران در این اماکن شده‌اند. لذا با رفع موانع و الگوگیری از تجارب سایرین می‌توان سبب توسعه پایدار گردشگری در شهر تیران با هدف اشتغال‌زایی سبز شد.