مطالعه موردی اثر لرزش‌های عبور مترو بر بستر و پیکره سازه تاریخی

چکیده مقاله

افزایش ترافیک راه­آهن در مناطق پرجمعیت در دهه‌های اخیر و همزمان سریع‌تر و سنگین‌تر شدن قطارهای مسافربری زیرزمینی موجب شده که مترو منبع ایجاد ارتعاش در زمین باشد و سبب لرزش ساختمان­ها ‌شود. مطالعه اثر لرزش ناشی از عبور مترو در بستر سازه‌های تاریخی، از جهات مختلف حایز اهمیت است. لرزش‌های محیطی مذکور بسته به دامنه و میزان تکرار، دوام مصالح بنایی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. ثبت و تفسیر ارتعاشات محیطی در استخراج مشخصات دینامیکی سازه‌ها و پایش سلامت آن‌ها نیز کاربرد دارد. همچنین در سازه‌هایی که هنوز در حال بهره‌برداری است، سطح ارتعاشات محیطی ارتباط مستقیم با سطح آسایش ساکنان و بهره‌برداران دارد. در این تحقیق، نتایج برداشت‌های محیطی لرزش‌های ناشی از عبور مترو در نزدیکی بنای تاریخی مسجد فخرالدوله و پیکره سازه مسجد ارائه شده و مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد و با استفاده از نتایج این بررسی و تحلیل‌ها، تأثیر شدت ارتعاشات بر خرابی بنای مسجد با استفاده از معیارهای تجربی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. همچنین فرکانس‌های اصلی ارتعاشی سازه با محاسبه نسبت طیف فوریه ارتعاش بستر و سازه محاسبه شده است. فرکانس‌های محاسبه شده از آزمایش ارتعاش‌سنجی با تخمین‌های عددی انطباق قابل قبولی دارد و اختلاف آن نشانی از عدم قطعیت موجود در مدل و آسیب‌های موجود در پیکره بناست.