استفاده از استراتژی¬های نمونه¬برداری غیرمخرب برای پایش مواجهه گونه¬های پرندگان

چکیده مقاله

با توجه به توانایی جانوران در جذب و انباشته نمودن آلاینده¬ها در اندام‌های خود، تعیین غلظت آلاینده¬ها در اندام¬های آن¬ها شاخصی مناسب به¬منظور ارزیابی سلامت اکوسیستم می‌باشد که موجب آگاهی مدیران و برنامه‌ریزان محیط¬زیست از تغییرات محیطی آلاینده‌ها و پیش‌بینی آثار جانبی آن‌ها می‌شود. رایج¬ترین روش در زمان استفاده از پرندگان برای مطالعات پایش زیستی، کشتن آن¬ها و اندازه¬گیری غلظت آلاینده¬ها در اندام¬های داخلی آن¬ها است. اما در اکثر مواقع به دلایل اخلاقی و حفاظت از گونه¬ها این امر امکان پذیر نیست و باعث ضرورت توسعه تکنیک¬های غیر مخرب برای ارزیابی مواجهه با آلاینده¬ها و اثرات مواد شیمیایی می¬شود. از این رو در این مطالعه به بررسی عملکرد شاخص¬های زیستی غیر کشنده و غیر مخرب از جمله تخم، پوسته تخم، پر و فضله پرندگان برای مطالعات پایش آلودگی¬های محیط زیستی پرداخته شده است. اگرچه مقایسه غلظت¬ها در تخم، پوسته تخم، فضله و پر پرندگان با یکدیگر کار سختی است؛ اما می¬توان از چنین نمونه¬هایی با در نظر گرفتن شرایط گونه از جمله مهاجر و یا مقیم بودن، زمان و مکان، سن و جنس نمونه و هدف مطالعه به عنوان ابزاری غیر مخرب و سودمند برای مطالعات پایش زیستی استفاده کرد. در نهایت نکات مهمی در هنگام استفاده از این نمونه¬ها ارائه شده است.