بررسی تغییرات مکانی- زمانی نیترات در منابع آب آشامیدنی شهرستان لردگان در سال ۱۳۹۳

چکیده مقاله

آلودگی منابع آب زیرزمینی به نیترات، یکی از چالش‌های مهم محیط زیستی در سال‌های اخیر است. یکی از منابع اصلی تولید نیترات فعالیت‌های کشاورزی و استفاده از کودهای ازته می‌باشد. به دلیل وفور فعالیت‌های کشاورزی در شهرستان لردگان، غلظت نیترات در منابع آبی این شهرستان موردبررسی قرار گرفت. برای این منظور اطلاعات و آمار نیترات به تفکیک منبع آبی مربوط به سال 1393 گردآوری شد و مورد تحلیل آماری توسط نرم‌افزار SPSS قرار گرفت و سپس الگوی مکانی توزیع نیترات در منابع آب زیرزمینی منطقه توسط روش درون‌یابی مشخص شد. نتایج نشان داد که از میان سه منبع چاه و چشمه و قنات، چاه‌ها با میانگین 22/30 و چشمه‌ها با 68/20 میلی‌گرم در لیتر به ترتیب دارای بیشترین و کمترین غلظت نیترات بودند. بررسی غلظت نیترات در چهارفصل نشان داد که به ترتیب فصل زمستان با میانگین 19/35 و فصل تابستان با میانگین 02/16 دارای بیشترین و کمترین غلظت نیترات بودند. همچنین نتایج نشان داد که به ترتیب 5/12، 2/8 و 25/6 درصد از قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌ها دارای غلظتی بیش از mg/L 50 (غلظت استاندارد WHO) بودند. تحلیل مکانی نشان داد که بیشترین غلظت نیترات در نواحی غرب و جنوب غربی شهرستان لردگان قرار دارد و کمترین غلطت نیترات در مناطق شرقی و شمالی شهرستان می‌باشد. مناطق مرکزی شهرستان نیز دارای غلظت متوسط نیترات بودند؛ بنابراین اگر چه در حال حاضر، وجود نیترات در منابع آبی منطقه، مشکل خاصی ایجاد نمی¬کند اما برنامه¬ریزی برای توفق روند افزایشی آن ضروری است.