مقایسه روشهای کریجینگ، وزن دهی معکوس فاصله، چندجمله ای محلی و توابع پایه شعاعی در پهنه بندی آلودگی خاک شهرستان آران و بیدگل

چکیده مقاله

با توجه به افزایش روز ¬افزون آلودگی خاک¬ها به فلزات سنگین، اطلاع از وسعت و میزان آلودگی این عناصر از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش با استفاده از روش¬های مختلف زمین¬آمار مانند کریجینگ معمولی، وزن¬دهی معکوس فاصله (توان¬های 1، 2 و 3)، چند جمله¬ای محلی (توان¬های 1، 2 و 3) و توابع پایه شعاعی (مدل¬های چند¬ربعی، چند¬ربعی معکوس و نواری کم ضخامت)، تغییرات مکانی آلودگی نیکل و سرب در خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل ارزیابی شد. به این منظور، 145 نمونه خاک سطحی از شهرستان آران و بیدگل جمع‌آوری شد و غلظت نیکل و سرب در نمونه‌ها تعیین گردید. ارزیابی متقابل و آماره¬های MAE، MBE و RMSE به منظور صحت¬سنجی مدل¬ها استفاده شد. نتایج نشان داد روش توابع پایه شعاعی(مدل چند ¬ربعی)، دارای بهترین کارایی برای تخمین آلودگی نیکل و روش توابع پایه شعاعی(مدل نواری کم ضخامت)، دارای بهترین کارایی برای تخمین آلودگی سرب در این منطقه است، زیرا هرکدام از روش¬های مذکور بالاترین صحت و کمترین خطا را دارا بودند. تجزیه و تحلیل نیم¬تغییر نماها نشان داد که غلظت نیکل و سرب با مدل کروی بهترین برازش را داشتند. در نهایت نقشه پهنه¬بندی آلودگی نیکل، با استفاده از روش توابع پایه شعاعی(مدل چند ربعی) و نقشه پهنه¬بندی آلودگی سرب، با روش توابع پایه شعاعی(مدل نواری کم ضخامت) تهیه گردید.