بررسی غلظت برخی از فلزات سنگین در اندام¬های مختلف موش قهوه¬ای (Rattus norvegicus) به عنوان گونه شاخص زیستی در شهرستان آران و بیدگل

چکیده مقاله

یکی از مهم¬ترین آلاینده¬های محیط¬زیست، فلزات سنگین هستند که در اندام¬های موجودات زنده انباشته شده و در مقادیر کم نیز باعث بروز مسمومیت می¬شوند. هدف از این مطالعه تعیین غلظت فلزات سنگین در اندام¬های مختلف موش قهوه¬ای به عنوان گونه شاخص زیستی در شهرستان آران و بیدگل است. سیزده عدد موش قهوه¬ای از دو منطقه کشاورزی مجیدآباد و بهشتیه آران و بیدگل در تابستان 1392 جمع-آوری شدند. غلظت¬ فلزات در بافت¬های این گونه به¬وسیله دستگاه ICP-OES اندازه¬گیری شد. میانگین غلظت¬های عناصر در کبد، کلیه و عضله به ترتیب برای روی 06/135، 97/87 و 80/61 (µg/g dw)، برای مس 59/21، 56/18 و 33/7 (µg/g dw)، برای سرب 26/4، 80/6، 39/2 (µg/g dw) و برای کادمیوم 19/4، 25/7، 97/4 (µg/g dw) به¬دست آمد. نتایج آنالیز واریانس یک¬طرفه نشان داد که روی در کبد و سرب در کلیه به شکل معنی¬داری بیشتر از سایر بافت¬ها تجمع یافته بود (05/0 p<). همچنین مس در عضله و کادمیوم در کبد به شکل معنی¬داری کمتر از سایر بافت¬ها تجمع یافته بود (05/0 p<). به¬طور کلی نمونه¬های جنس نر نسبت به جنس ماده و همچنین نمونه¬های منطقه مجید¬آباد نسبت به منطقه بهشتیه دارای غلظت¬های بیشتری از فلزات بودند. تفاوت غلظت فلزات در اندام¬های دو جنس می¬تواند به دلیل تولید مثل و شیردهی جنس ماده باشد.