مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه خرس قهوه‌ای (Ursus arctos) در منطقه حفاظت‌ شده شیمبار، استان خوزستان

چکیده مقاله

تعیین مطلوبیت زیستگاه‌های حیات ‌وحش دارای اهمیت به‌سزایی در برنامه‌های حفاظت و مدیریت حیات ‌وحش است. لذا در پژوهش حاضر، مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه خرس قهوه‌ای در منطقه حفاظت‌ شده شیمبار با استفاده از الگوریتم آنتروپی بیشینه انجام شد. بدین منظور، پس از بررسی و رفع خودهمبستگی مکانی داده‌های حضور، داده‌ها به دو دسته داده‌های آموزش و آزمون تقسیم و به‌همراه 10 متغیر محیطی (VIF<10) انتخاب شده توسط MMS، وارد نرم‌افزار MaxEnt شد. اعتبارسنجی مدل با استفاده از AUC و تحلیل جک‌نایف صورت گرفت. نقشه حضور/عدم حضور نیز براساس دو آستانه LPT و 10% تهیه شد. هم‌چنین تحلیل جک‌نایف دیگری جهت حساسیت‌سنجی مدل و شناسایی متغیرهای محیطی مهم در مدل‌سازی انجام شد. براساس یافته‌ها، مدل پیش‌بینی شده به‌طور معناداری بهتر از حالت تصادفی می‌باشد (AUC = 0/965 , P = 0/000). به‌علاوه، 75/20% منطقه به‌عنوان زیستگاه مطلوب بالقوه خرس شناسایی شد. طبق تحلیل جک‌نایف، بالاترین میزان موفقیت مدل در پیش‌بینی مناطق مطلوب بالقوه 46/88% محاسبه شد(P=0/000). هم‌چنین، متغیر تیپ‌بندی گیاهی به‌عنوان مهم­ترین عامل مؤثر بر پراکنش گونه شناسایی شد. براساس یافته‌ها، موفقیت این روش در مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه گونه‌های حیات ‌وحش همچون خرس قهوه‌ای تأیید شده، بهره‌گیری از آن به‌عنوان ابزاری نیرومند جهت بهبود اطلاعات زیستگاه‌های حیات ‌وحش در سطح کشور پیشنهاد می‌گردد.