تطبیق «لامیه العرب» و «لامیه العجم» در ترسیم هنجارهای اخلاقی

چکیده مقاله

شعر به مثابه رسانه دیرین ادبی بسیاری از هنجارهای اخلاقی را بازگو می کند . در پیشینه این رسانه دو قصیده مشهور لامیه العرب و لامیه العجم بازتاب دهنده فرهنگ و ارزش های اخلاقی دو نسل و دو جامعه متفاوت یعنی دوره جاهلی و عصر عباسی است. واکاوی نوستالوژی ها و آیرونی های دو شاعر ، ستوده ها و اندرزهای اخلاقی و آرزوهایی که آورده اند، معیارهای اخلاقی حاکم بر دو جامعه و دو عصر متفاوت و شخصیت دو شاعر را نشان می¬دهند. در این جستار گذشته از تبیین این موارد ، معلوم گشته که لامیة العرب در پردازش اخلاقیات ، بیشتر تصویری از خلق و خو حاکم بر جامعه جاهلی و شخصیت شنفری است ولی لامیه العجم علاوه بر بینامتنیت با قرآن و نهج البلاغة، آیینه حکمت ها و مثل های رایج عصر طغرایی است و استدلال و برهان قرار دادن حکمت ها وجه امتیاز سروده طغرایی بر قصیده شنفری را ثابت می کند.