بررسی تغییرات فصلی اسانس گونۀ درمنه Artemisa sieberi Besser و تأثیر آن بر رفتار چرایی گوسفند در مراتع استپی منطقۀ گلچکان کاشان

چکیده مقاله

درمنۀ دشتی یکی از گونههای مهم بوتهای اسانسدار در ترکیب گیاهی مراتع استپی است که بهعلت دارا بودن اسانس، معمووً در اواخر فصل تابستان و فصل پاییز، مورد چرای دام قرار میگیرد. از آنجایی که عالوه بر عوامل ژنتیکی، عوامل محیطوی نیوز بر نوع و میزان اسانس این گونۀ گیاهی اثر میگذارند، و چرای دام تا حد زیادی متوأثر از تغییورا اسوانس ایون گونوه اسوت، هدف این پژوهش بررسوی تغییورا فصلی اسانس گیاه درمنۀ دشتی در مراتع استپی منطقۀ گلچکان کاشان طی فصلهای سال 1396 بود. نمونهبرداری بهصور تصادفی انجام شد. نمونههای گیاهی پس از جمعآوری از رویشگاههای طبیعی، خشک شده و با روش تقطیر با آب توسط کلونجر بهمد 60 دقیقه اسانسگیری شدند. اسانس حاصل از هر گیاه توسط دسوتگاه MS-GC آنالیز شد. نتایج حاصل نشان داد درمجموع 43 ترکیب در اسانس درمنۀ دشتی وجود دارد که 35 ترکیب بوین فصوول متتلو alpha-phelandrene و 1,8cineol ،Camphene ،alpha-pinene ،alpha-thujene را اسوووانس اصووولی اجوووزای. مشووترکاند تشکیل میدادند. بیشترین میزان pinene-alpha در فصل تابستان )50/32درصد( و بیشترین میوزان Camphene در فصول بهوار مشاهده شد )7/23درصد(. بیشترین میوزان thujene-alpha و 8cineol,1 در فصول بهوار و تابسوتان، بوهترتیب بوهمیزان 50/26 و50 /24درصد مشاهده شد. بهجز برخی ترکیبها از جمله thujene-alpha ،pinene-alpha ،Camphene ،سوایر ترکیبهووای سوازندۀ اسوانس بهطور محسوس، تحتتأثیر تغییرا فصلی قرار نگرفتند. بعضی از آنها به مواد دیگر تبدیل شدند؛ ازایونرو غلظت آنها در فوصل پاییز و زمستان کواهش و در فصل بهار و تابستان افزایش یافت که بور میوزان چورای دام از ایون گونوۀ گیاهی تأثیر قابل مالحظهای داشتند.