اثربخشی مشاوره‌ مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس بر خودهای ‌ممکن، منبع ‌کنترل و ولع مصرف ‌مواد در معتادان تحت ‌دارو درمانی

چکیده مقاله

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس بر خودهای‌ ممکن، منبع ‌کنترل و کاهش ولع مصرف ‌مواد در معتادان تحت ‌دارو درمانی بود. روش: روش پژوهش شبه ‌آزمایشی با گروه گواه، پیش‌آزمون، پس‌آزمون، پیگیری 2 ماهه و جامعه ‌آماری 83 مرد معتاد 20 تا 45 سال تحت ‌دارو درمانی در مرکز ترک اعتیاد یاران در منطقه 18 تهران بود. 30 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و در گروه‌های 15 نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های خودپنداره ‌راجرز 1951، منبع‌ کنترل راتر 1966، ولع‌ مصرف لحظه‌ای فرانکن، هندریکز و ون دن برنیک (2002) بود که در سه مرحله در مورد هر دو گروه و برنامه مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس (2008) نیز در 8 جلسه هفتگی90 دقیقه‌ای برای گروه آزمایش اجرا و داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس بر خودهای ‌ممکن (51/36=F، 001/0=P)، منبع‌ کنترل (28/41=F، 001/0P=) و کاهش ولع مصرف‌ مواد (68/40=F، 001/0P=) تاثیر داشته و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار مانده است. نتیجه‌گیری: از آن جایی که مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس احتمالا منجر به تغییر فرآیند و محتوای شناخت‌ها‌ و ارتقاء مهارت‌های شناختی، عاطفی و رفتاری می‌شود بر خودهای ممکن، منبع‌ کنترل و کاهش ولع مصرف ‌مواد تاثیر می‌گذارد. بنابراین می‌توان از این روش مشاوره‌ای که کم هزینه و کارآمد است، برای بهبود معتادان تحت دارو درمانی استفاده کرد.