بررسی برخی شباهت های فرازبانی از دیدگاه ابن خلدون و چامسکی

چکیده مقاله

زبان بشر پدیده‌ای است چندان پیچیده که بررسی ماهیت واقعی آن مورد مطالعه متفکران در قرون مختلف بوده است. از جمله این متفکران «عبد الرحمن بن خلدون» دانشمند توانمند مسلمان است که در «مقدمه» مشهورش در قالب تفکرات جامعه شناختی خویش، نظریه¬ای تحت عنوان «ملکه زبانی» را مطرح می-نماید. وی بر این باور است که کودک از یک توانایی فطری برای فراگیری زبان برخوردار است، او این توانایی را کیفیت‌هایی تدریجی می¬داند که یکباره به وجود نمی‌آید. از سوی دیگر «نوام چامسکی» زبان¬شناس معاصر آمریکایی، در پی ابن خلدون به نظریه¬پردازی پیرامون توانش زبانی پرداخته است. او نیز این قابلیت را بخشی ذاتی از ذهن انسان برشمرده و برای ذهن بشر مجموعه‌ای از اصول و پارامترهای دستور زبانی را قائل می‌شود. نتایج حاصل از این پژوهش تطبیقی، علاوه بر تبیین تفاوت‌ها و شباهت‌ها بیانگر این مطلب است که اندیشه توانش زبانی برای اولین بار قرن‌ها پیش توسط ابن خلدون مطرح شده و باید او را بنیان-گذار این نظریه دانست. بشر پدیده ای است چندان پیچیده کـه بررسـی ماهیـت واقعـی آن مـورد مطالع ۀ متفکران در قرون مختلف بوده است . از جمل ۀ این متفکران ، عبـدالرحمن بن خلدون ، دانشمند توانمند مسلمان ، است که در » مقدم ۀ « مشهورش ، در قالـب تفکرات جامعه شناختی خـویش، نظریـه ای بـا عنوان » ملکـ ۀ زبـانی « را مطـرح می نماید . وی بر این باور است که کودک از توانایی فطری برای فراگیری زبـان برخوردار است و این توانایی را کیفیت هـایی تـدریجی مـی دانـد کـه یکبـاره پدید نمی آید . از سوی دیگر ، نوام چامسکی ، زبان شـناس معاصـر ا مریکـایی، در پی ابن خلدون به نظریه پردازی پیرامون توانش زبانی پرداخته است . او نیز ایـن قابلیت را بخشی ذاتی از ذهن انسان برشمرده و برای ذهن بشـر مجموعـه ای از اصول و شاخص های دستور زبانی را قائـل مـی شـود . نتـایج حاصـل از ایـن پژوهش تطبیقی، علاوه بر تبیین تفاوت ها و شباهت ها ، بیانگر این مطلـب اسـت که اندیش ۀ توانش زبانی را نخستین بار قرن ها پیش ابن خلدون مطـرح کـرده و باید او را بنیان گذار این نظریه دانست